Het herkennen van pijn bij je paard kan soms heel makkelijk zijn, wanneer je paard bijvoorbeeld heftige koliekklachten heeft of door een hoefzweer stokkreupel is. Het is echter ook wel eens lastig om pijn te herkennen als de symptomen wat subtieler zijn.
Hieronder zet ik 3 signalen op een rijtje die niet altijd even duidelijk zijn, maar wel kunnen wijzen op pijn.
-
Oren in de nek
Dit kan worden gezien als gedrag, wanneer dit onder het zadel vertoond wordt. “Hij heeft er geen zin in en moet er even doorheen gereden worden”, is dan een vaak gehoorde uitspraak.
Maar het is vaak een teken van pijn. Uit onderzoek in Engeland is gebleken dat bij paarden die een subtiele kreupelheid vertonen (haast niet of helemaal niet waar te nemen door ruiter en/of instructeur), bepaalde pijnsignalen te herkennen zijn aan het hoofd. Oren in de nek tijdens het rijden bleek sterk samen te hangen met orthopedische problemen. Opgelet dus!
Oren in de nek leggen bij aanraking of borstelen, kan ook een teken zijn van pijn. Doe dit dus niet meteen af als een gedragsmatig iets, maar onderzoek of je paard misschien pijn heeft.
-
De hoek van het oog van je paard en spanning rondom het oog
Dit is een subtieler signaal, wat makkelijk gemist kan worden. Er is in de afgelopen jaren veel onderzoek gedaan naar “the Equine Pain Face”. Dit is ontzettend interessant en waardevol onderzoek. Daaruit is naar voren gekomen dat een gespannen bovenooglidspier (om precies te zijn de m. levator anguli oculi medialis) een teken is van pijn. Het oog krijgt daardoor een “hoekig” uiterlijk, zie afbeelding. Dit kan ook voorkomen in het geval van (mentale) spanning en is bijvoorbeeld gezien bij paarden rondom voermomenten als er onrust heerst. Het hoekige ooglid verdween dan bij aaien of als de rust weer terug was.
-
Open mond tijdens het rijden
Een paard opent zijn mond eigenlijk alleen om te eten, bijten, hinniken, om zichzelf of een ander paard te “groomen” of als een veulen heen en weer klappert met zijn mond als teken van onderdanigheid.
Wanneer een paard loopt, heeft een paard zijn mond niet open (tenzij hij tegelijkertijd aan het hinniken is)
Als je paard zijn mond open heeft tijdens het draven of galopperen, is dit dus afwijkend. Dit is een teken van pijn of ongemak.
Regelmatig duiken er her en der foto’s op van paarden als ze gereden worden, waarop dan kritiek wordt geuit vanwege een open mond. Een veel gehoord verweer op deze kritiek is dan dat de open mond een momentopname was. Dat klopt, een foto is natuurlijk altijd een momentopname. Als je er echter vanuit gaat dat een open mond bij een dravend paard wat niet aan het hinniken is, afwijkend is, is die open mond dus wel degelijk een teken van ongemak en moet daar wat aan gedaan worden.
Pijn herkennen om blessures te voorkomen
Het is voor jou als paardeneigenaar belangrijk op pijnsignalen te letten, omdat ze soms heel subtiel kunnen zijn. Paarden kunnen niet janken van de pijn (al kunnen er soms echt wel geluiden worden gemaakt als er sprake is van heftige pijn), dus we moeten goed opletten of er andere signalen zijn, die ons kunnen waarschuwen. Door pijnuitingen eerder te herkennen met zijn allen, kunnen we het ontstaan van vervelende blessures in veel gevallen voorkomen.
Ben je geïnteresseerd om nog meer te weten over deze materie en wil je echt aan de slag met pijnherkenning, het voorkomen van pijn en gerichte training van je paard? Schrijf je dan in voor mijn online cursus en begin direct met de lessen!
Heb je nog vragen? Stuur me gerust een bericht!
Mijn paard reageert heftig bij het aanslingeren , wat zou een oorzaak kunnen zijn? Ik dacht zelf aan een maagzweer maar hoe kun je zo iets zeker weten?
Hoi Ann,
Heftig reageren bij het aansingelen kan door verschillende oorzaken komen (pijnlijke rug, schoft, minder goed passend zadel etc), maar maagzweren zijn zeker ook een oorzaak.
Om dit uit te sluiten, kun je overleggen met je dierenarts. Ofwel een gastroscopie (dus met een camera in de maag kijken) of ‘diagnostisch behandelen’ met maagzuurremmers om te kijken of dat effect heeft. Op basis van een gastroscopie is de mooiste manier van aanpak, maar moet wel mogelijk zijn (niet elke dierenarts heeft een scoop, paard moet vasten vooraf)
Overleg dus eens met je dierenarts over de verschijnselen bij je paard, maar ik zou zeker ook de andere factoren zoals het zadel en een pijnlijke rug niet op voorhand uitsluiten.
Succes!
Laatst gemerkt met longeren van bijzet en of dubbele longe dat aan een linker kant haar mond hoek open stond ik was al met training en verschillende bitten gaan wisselen en ook rusten maar zag ook idd haar lichaam en achterhand in het het begin stijf en of moeite hebben met loslaten en later in de training verbetering. Mijn kleine shet en ik krijgen les met diegene die ook bekend is in recht richten en revalidatie maar hier kon ze niet echt een antwoord op vinden. Is het dan in de mond de druk of ergens anders in haar lichaam?
Hoi Charissa,
Het probleem hoeft niet in haar mond te zitten (al kan het ook goed zijn dat ze de druk daar wil ontlasten), maar kan nog werkelijk overal in haar lijf zitten. Dat kan ik niet zo beoordelen op afstand.
Laat ze dit ook zien aan de enkele lijn?
Groeten, Aimée
Hoi Aimee,
Mijn paard heeft artrose in haar knie en loopt in draf daarop kreupel (stap gaat vrij goed). Zij heeft constant rimpels boven haar neus, ook als ze in haar box staat. (Paard wordt niet meer gereden).
Is dit een teken van pijn?
Dat is lastig te beoordelen zo, maar dat kan wel.
Kreupel in draf is sowieso een teken van pijn en als de stap ‘vrij goed’ gaat, bestaat de kans dat ook dat niet pijnvrij is. Overleg eens met je dierenarts om te kijken of er effect/verandering is door het toedienen van pijnstillers. Dan kun je evalueren hoe de mate van pijn is.
Succes!
hoi aimee, mijn pony staakt de laatste tijd tijdens het rijden, dan gaat ze stoppen en wil ze niet meer vooruit. Ook geeft ze als we naar een andere gang gaan een bokje of doet ze een soort hupje. Aan de longe met zadel doet ze niks en ontspant ze. De zadelmaker is ook al geweest.
Hoi Hannah, wat vervelend! Ik zou aanraden om je paardendierenarts een goed (orthopedisch) onderzoek te laten doen om eventuele onderliggende problemen uit te sluiten. Veel succes!
Mijn merrie van 13 heeft de laatste tijd een snurkerige ademhaling, om de 5-7 seconden, ook in rust op stal een snurkje. Haar buik is erg dik en ze wil veel eten. Heeft ze misschien last van zand in haar darmen? Is dat snurkje een teken van pijn dus?
Ik zou dit zeker laten nakijken door je dierenarts, want er kunnen verschillende dingen aan de hand zijn (bijvoorbeeld ook iets met de luchtwegen)
Succes met je merrie!