De laatste tijd deel ik steeds vaker op Instagram en Facebook mijn mening over de paardensport of paardrijden in het algemeen. Ik had onlangs bijvoorbeeld 2x een bericht op Instagram geplaatst over het gebruik van de slofteugel bij het paard. Graag ga ik hier nog wat dieper in op de gevolgen van deze “hulpteugel”.

Ik ben geen trainer en op dit moment zelfs (helaas) niet eens meer een actieve ruiter. Daarom zal ik proberen als dierenarts deze teugel en de gevolgen te benaderen.

Invloed op het hoofd

De slofteugel wordt gebruikt om een paard “rond” of “naar beneden” te krijgen. Dit gebeurt door druk via de slofteugel door de bitringen in de mond. Daar vind je de eerste regio waar problemen kunnen ontstaan. Over kapotte mondhoeken heb ik het al eerder gehad, maar ook irritatie van de kaakgewrichten of van de lagen in de mond kunnen gevolgen zijn van deze verhoogde druk. Deze problemen ontwikkelen zich niet direct, maar bedenk eens welke kracht er komt kijken door de hefboomwerking en de continue druk die er op de teugel staat.

De gevolgen voor de hals

Het hoofd wordt naar beneden getrokken en de hals wordt als het ware ook teruggetrokken. Er ontstaat met name in het onderste gedeelte van de hals spanning. De bespiering die je zou willen ontwikkelen bij het trainen met je paard, is aan de bovenkant van de hals gelegen. Door de werking van de slofteugel, ontwikkelen paarden juist een “onderhals” en krijg je dus op de verkeerde plekken in de hals spierontwikkeling. Dit gebeurt doordat er continu druk op dat deel van de hals staat.

Behalve deze onderhals, ontstaat er een chronische overbelasting van de halsgewrichten. Dit kan leiden tot synovitis (ontsteking van de gewrichten) en in een later stadium zelfs tot artrose.

Gevolgen voor de voorbenen

Een paard, wat gereden wordt met een slofteugel, zal te veel op de voorhand lopen. Dit kan leiden tot overbelasting van de voorbenen met allerlei blessures aan het beenwerk als gevolg. Denk hierbij aan peesblessures of andere bandenblessures.

Invloed op de rug en achterhand

Ook zal de rug niet goed gebruikt worden. We zeggen dan dat het paard de rug “wegdrukt”. Hierdoor ontwikkelt de rugbespiering zich niet goed en krijg je soms overontwikkeling van de lendenbespiering en verkramping in dat gebied. Het wegdrukken van de rug kan ook weer voor irritatie van de rugband zorgen of spierproblemen in de rug. Een niet vrij bewegende rug heeft ook invloed op het bekken en via de SI-gewrichten op de achterbenen. Een paard wat met weggedrukte rug bijvoorbeeld op de volte loopt, zal meer draaiing maken vanuit de benen dan vanuit het lijf, wat weer zorgt voor een overbelasting in het beenwerk en mogelijk bijvoorbeeld knieblessures.

Alle hierboven genoemde blessures kunnen ook ontstaan zonder dat je met slofteugel rijdt en kunnen uiteraard ook andere oorzaken hebben. Ik hoop alleen duidelijk te maken dat het rijden met een hulpteugel meer gevolgen heeft dan je mogelijk denkt.

Door de werking van de slofteugel, loopt het paard weliswaar met het hoofd naar beneden, maar dit staat niet gelijk aan een goede aanleuning. Vergeef me, als ik te veel op de stoel van de trainer ga zitten, maar een goede aanleuning begint van achteruit! Een paard met een fijne aanleuning kantelt zijn bekken goed, heeft sterke buikspieren en ontspannen rugspieren. De schoft wordt gelift en de hals wordt gedragen. Dit krijg je niet voor elkaar met een slofteugel (of andere hulpteugel).

Heb dus geduld tijdens de training met je paard en begin bij de basis. Hopelijk kun je daarmee in een later stadium problemen en blessures voorkomen!