De actie van de “Vegan Strike Group” tijdens het CHIO Rotterdam zorgt bij velen voor gefronste wenkbrauwen. Ze wilden het dierenwelzijn in de paardensport aan de kaak stellen. Ik ben het absoluut niet eens met de manier waarop ze ineens de ring in rennen. Op zo’n moment breng je ruiter en paard in gevaar. Ik vind het dan ook niet echt een toonbeeld van besef van dierenwelzijn, maar dit terzijde…
Stof tot nadenken
De verstoring van het parcours van Marc Houtzager moet ons, als paardensector, echter wel extra aan het denken zetten. Deze week was er al eerder aandacht voor paardensport en de meningen daarover in o.a. NRC Next. De ingezonden brief van Sarah Pesie is erg sterk. Het is zo dat we nu veel meer weten over stress en pijn bij paarden dan pakweg 25 jaar geleden. Wat we toen acceptabel vonden en waarover we toen niet eens nadachten, kan én mag nu niet meer geaccepteerd worden.
De gezichtsuitdrukking van het paard
Door heel waardevol onderzoek naar gezichtsuitdrukkingen van paarden, weten we ondertussen dat we veel af kunnen lezen aan het paardenhoofd. De hoek van de ogen, de stand van de oren en de neusgaten vertellen ons heel veel. Daar moeten we dus wat mee doen en het is aan ons (dierenartsen en andere professionals in de paardensector) om te zorgen voor bewustwording bij ruiters en publiek. Een open mond bij het paard tijdens een wedstrijd (of thuis) is bijvoorbeeld echt niet oké. Dat moeten we niet meer willen zien en dat zou ook niet beloond mogen worden met hoge scores. Een sterfgeval na een endurance-wedstrijd zoals laatst, is volstrekt onacceptabel. Helaas staat dat geval niet op zichzelf en gebeuren er vaker dit soort vreselijke dingen.
Onbewust leed
Ik geloof oprecht dat niemand zijn paard moedwillig stress of pijn toebrengt en ik denk dan ook dat het nu vaak onbewust gebeurt. Een topsporter wil samen met zijn paard presteren en niet ten koste van het paard. Helaas gaat dit nu soms onbedoeld mis. Er wordt wel eens gezegd dat als een paard het niet zou willen, hij het dan niet zou doen. Dit is helaas echt niet zo. Gedragskundigen kunnen je daar nog veel meer over vertellen, maar er zijn genoeg paarden die zich neerleggen bij de pijn en de druk. Dit wordt “learned helplessness” genoemd. Met dwang kan er dus wel degelijk veel afgedwongen worden bij een paard. Ik zeg niet dat alles in de paardensport onder dwang gebeurt, dat bedoel ik zeker niet. Maar het gebeurt wél.
Regels
De bloedregel is inderdaad een druppel op een gloeiende plaat, zoals Sarah Pesie zegt in haar ingezonden brief. Het ís zo dat er al lang sprake is van pijn voordat er überhaupt een druppel bloed of een kapotte mondhoek aan te pas komt. Ik vind het echter wel goed dat de regel er is en het zou wat mij betreft nog verder mogen gaan. Er moet meer op stress- en pijnsignalen bij paarden gelet worden, zodat niet alleen het publiek geniet, maar ook de paarden!
Eindelijk iemand die het snapt, hiér zou het om moeten gaan. Niet om de actie op zich. Daar kan je over in discussie gaan, maar dít…. hiér gaat het om. Laten we met een aantal groepen om de tafel gaan zitten en eerlijk zijn…. tegen onszelf, maar vooral tegenover onze paarden.
Bedankt voor je reactie.
Ik ben blij dat je mijn zorgen deelt en ook vindt dat er iets moet gebeuren. Ik wil me hier zeker voor inzetten en inderdaad vooral voor onze paarden!
Zolang de ene partij de ander vijandig aanvalt en de eigen visie de enige juiste is zie ik weinig in om de tafel gaan, Pro bitloos heeft nul respect voor mensen die wel met bit rijden. Barefoot wil niks weten van mensen die hun paarden op ijzers hebben. Boomloos heeft geen enkel begrip voor ruiters die zadel met boom gebruiken en ga zo maar door. Zolang je geen oprechte moeite wilt doen de ander en zijn/haar denkwijze écht te begrijpen is het aangaan van dialoog een fabel. Iedereen schreeuwt om zijn/haar visie als dé enige waarheid de ander op te dringen. De een is geen haar beter dan de ander. Ik ben geen voorstander van topsport met paarden (of andere dieren). Ik zie om mij heen veel dingen die ik persoonlijk anders zou doen. Maar ook ik had vroeger mijn paard op stal, op ijzers en deed dingen die ik vandaag niet eens meer zou bedenken. Ik vrees dat met de huidige instelling van ‘ik weet het beter en zoals ik het zie is het waar’ het welzijn van onze paarden absoluut niet vooruit zal gaan. Het aangaan van dialoog op deze wijze, daar die ik dan ook liever niet aan mee.
Hoi Zoe,
Dank voor je reactie.
Ik ben het met je eens dat er veel vijandigheid is en dat er weinig begrip is voor elkaars denk- en zienswijze. Dat is echter absoluut niet mijn insteek en ik zit dan ook niet in “1 kamp”. Ik denk dat iedereen zijn best doet en dat er niet persé 1 manier is die heilig is. Bitloos kan bijvoorbeeld ook pijnlijk zijn voor het paard: alles valt of staat met de hand van de ruiter…
Als dierenarts maak ik me wel zorgen om bepaalde dingen in de sport en ik hoop dat er meer bewustwording komt. Ik heb niet meteen de oplossing, maar het is een feit dat er voorbij wordt gegaan aan veel pijn- en stresssignalen. Dat is 99 van de 100 keer helemaal niet bewust en ik ga dan ook niemand daarop aanvallen. Ik vind het echter wel onderdeel van mijn werk om voor te lichten en te helpen blessures te voorkomen. Vandaar dat ik deze blog en andere blogs heb geschreven. Strengere regelgeving (zoals bijvoorbeeld een max snelheid en strengere controles tijdens de internationale endurance) en meer kennis helpen hopelijk om misstanden te voorkomen.
Zoe: je kan het ook zo zeggen: bitgebruikers hebben zero respect voor mensen die principieel voor bitloos kiezen en mensen die al decennia hun paarden (laten) beslaan wensen mensen die liever hun paarden ijzervrij houden regelmatig naar de hel. Voor zo ver ik weet zijn er geen ”boomloos” adepten want een paard hoort een goed passend zadel te hebben en dat gerust met boom zijn, de boom verdeelt het ruitergewicht ook beter. Dialoog is altijd mogelijk, maar wel met het welzijn van paarden voorop in het vaandel
Welke ruiter wil ruilen met het paard op de foto hierboven? In feite gaat het allang niet meer om de paarden, het zijn helaas gebruiksartikelen geworden in een wereld waar veel geld omgaat en waar je door paarden geld kan verdienen. Welke tak paardensport je ook bekijktt: het paard is de klos. Men is vergeten dat een paard een steppedier is dat veel ruimte en beweging nodig heeft en heel sobere voeding. Om paarden beter bruikbaar te maken is men paarden op stal gaan zetten en ijzers onder de hoeven gaan spijkeren, maar dat is zeker niet in het belang van het paard. Eigenlijk is men in de paardensport het wezen paard uit het oog verloren.
Een paard is een geboren atleet, en een kuddedier. Sluit ze dus niet eenzaam op in een kooitje, ook niet in een gouden kooi. Paarden moeten de hele dag kunnen lopen en knabbelen, zet ze dus gewoon buiten met gezonde voeding. Ook al moet je een paard dan uit de kudde halen om te rijden, iets meer werkt maar wel de beste leefstijl.
Als een paard in de kudde leeft en beweging krijgt kan je veel makkelijker op de rug meeliften af en toe. Laat je paard zelf de houding bepalen, Dat kan een paard heel goed. Forceer het niet want dan wordt lopen met een ruiter alleen maar moeilijker. Zorg dat je paard de kans krijgt de spieren goed te trainen: doe ook grondwerk.
gebruik geen ijzer: niet onder de hoef, niet in de mond en ook niet om in de buik te prikken. IJer is veel te hard om mee in de buurt van een paard te komen. Als paarden met al die druk die men nu op ze uitoefent nog goed kunnen presteren staat 1 ding vast: zonder al die druk presteert een paard nog veel meer en kan het ook nog eens zichzelf zijn. Geef ze de kans de grote natuurlijke atleet te laten zien die ze vanaf geboorte al zijn.
Inhoudelijk goed geschreven stuk.
Zelf ben ik van een stevige dialoog en samen kijken met als uitgangspunt het welzijn van het paard.
Om die dialoog ook echt aan te gaan zijn soms drastischer acties nodig. Deze acties zorgen er voor dat er beweging komt. Niet dat ik ze zelf zou uitvoeren, maar, naast het gevaar, zie ik er ook wel het nut van in.
Zelf denk ik dat we uiteindelijk moeten gaan inzien dat elke omgang met mens of dier zonder respect niet wenselijk is.
En helaas staan respectvolle omgangsvormen vaak op gespannen voet met commerciële belangen. Dat is niet alleen in de paardensport zo. Hoe we daar uit komen vind ik nog wel een lastig vraagstuk.
Wanneer we bereid zijn dit vraagstuk onder ogen te zien kunnen we misschien zoeken naar oplossingsrichtingen.
Hoi Eric,
Dank voor je reactie.
Ik ben het met je eens! Respectvolle omgangsvormen staan op gespannen voet met de grote commerciële belangen. En inderdaad is dat niet alleen in de paardensport zo. Maar als je alleen al eens kijkt naar de sponsoring van grote evenementen en waar die geldstroom dan eigenlijk vandaan komt en wie er dan weer allemaal bij winst gebaat zijn…
Laten we hopen dat we inderdaad toch op zoek kunnen naar een oplossing!
Wil even zeggen dat ik heel blij ben met wat hierboven allemaal beschreven staat.
Laten we het paard goed lezen.
Open staan voor nieuwe inzichten.
Het gaat om hun welzijn.
Als wij nooit van mening veranderen, hebben we nooit iets geleerd.
Bedankt voor je reactie!
Ben het helemaal eens met je laatste zin: mooi omschreven!
Mariëtte vaak is het niet eens een kwestie van een mening maar van gewoontes. Bij paarden spelen gewoontes een grote rol en het meest gebruikelijke dat mensen meemaken is: paard op stal met krachtvoer en ijzers en rijden met bit. Het is de norm. Ga je mensen vragen van die norm af te wijken kan er van alles gebeuren: is de 1 meteen geinteresseerd omdat er misschien iets beter is dan de gewoonte, wordt de ander kwaad omdat men geen zin heeft om eigen handelen en denken eens tegen het daglicht te houden en alles wat ertussen zit. Je ziet vaak dat hoe verder mensen van de paardenwereld afstaan hoe makkelijker ze snappen dat die geboren atleten niet op stal horen. Mensen die heel nauw samenwerken met paarden zijn vaak het minst geneigd hun doen en laten eens kritisch te bekijken, dan moeten ze zich immers afvragen of ze het eigenlijk wel goed doen. Ze moeten hun eigen gewoontes, waar ze altijd in hebben geloofd, onder de loep nemen. Voor veel mensen is dat bijna onmogelijk, ze zagen hun eigen stoelpoot af. Omdat juist die mensen het grootste applaus krijgen in de paardenwereld is er voor die mensen ook weinig reden om na te denken, laat staan dat ze open zijn om iets anders over paarden te leren.
Toch hoop ik (misschien ben ik naïef) dat er een verandering komt.
Het zal met kleine stapjes gaan en uiteraard is niet iedereen meteen geneigd om eigen handelen kritisch te bekijken. Nu er meer weerstand en vragen komen vanuit de ‘gewone bevolking’ die niets met paarden doet, zal er toch wat moeten veranderen en zal iedereen die noodzaak uiteindelijk onder ogen moeten zien.