Als je denkt aan hersenwerk voor paarden, denken veel mensen aan een spelletje. Maar het is zoveel meer dan dat. Mentale uitdaging, een betere band tussen paard en eigenaar, het zelfvertrouwen van paarden vergroten; Hersenwerk draagt er allemaal aan bij.

Als gediplomeerd instructeur Hersenwerk voor Paarden neem ik, Patricia Groenewegen van Paardenmeisje 2.0, je graag mee in deze relatief nieuwe discipline binnen de paardenwereld!

Hersenwerk, zoveel meer dan een spelletje

Het zoeken naar voer is iets wat paarden van nature het grootste gedeelte van de dag doen. In die natuurlijke behoefte kunnen we paarden tegemoetkomen door het aanbieden van hersenwerk. Niet alleen het voer uit een bak of gras van een volle wei grazen, maar alle zintuigen en motoriek gebruiken om bij het voer te komen.

Bij hersenwerk laat je het paard zoeken naar iets lekkers in of op verschillende materialen, onder jouw begeleiding. Die begeleiding is bij hersenwerk essentieel. Je bouwt het spel op volgens een stappenplan, kijkt naar de signalen van jouw paard en schat in wanneer hij hulp nodig heeft en wanneer je hem juist met rust moet laten. Deze dynamiek tussen paard en eigenaar, zorgt voor de groei van verbinding en vertrouwen. Tijdens een sessie laat elk paard zijn karakter, vaardigheden en lijf zien en vertelt daarmee veel over zichzelf. Het is aan jou om hierop in te spelen.

Afb. Hersenwerk bij paarden: altijd een samenspel tussen paard en eigenaar!

Waarom doen we hersenwerk?

‘Elk paard verdient hersenwerk’ is de slogan en dat gaat ook echt voor elk paard op. Van jong tot oud, geblesseerd of topfit en van recreatie tot sport. Het is voor elk paard en elke eigenaar leuk om zo samen bezig te zijn. Toch zijn er situaties waar het extra nuttig is om het in te zetten.

Zo helpt het paarden met blessures of andere medische klachten om hun energie kwijt te kunnen zonder fysieke inspanning en belasting. Paarden met probleemgevend gedrag kunnen eveneens baat hebben bij hersenwerk. Zo krijgen onzekere paarden meer zelfvertrouwen door op deze manier het zelf onderzoekend vermogen te ontwikkelen, maar ook kan de mentale uitdaging zorgen voor minder stalondeugden.

Hersenwerk activeert het paard; zintuigen worden gestimuleerd door het zoeken en de beleving van de verschillende materialen. Die inspanning vol concentratie en uitdaging resulteert in ontspanning, fysiek en mentaal. Je leert tijdens hersenwerk de vermoeidheidssignalen van je paard kennen en dient hem daarna ook zijn rust te geven.

Tijdens hersenwerk gebruikt het paard al zijn zintuigen. Zicht, reuk, tast, smaak en gehoor. De best ontwikkelde zintuigen van een paard zijn zicht en tast. Het is daarom belangrijk dat ze het aangeboden materiaal goed kunnen bekijken voordat je ermee gaat werken. Vervolgens zullen ze veelal door te ruiken en veel te voelen met hun lippen op zoek gaan naar het lekkers. Observeer eens hoe jouw paard zoekt, elk paard gebruikt hiervoor zijn eigen methode.

Hoe start je met hersenwerk?

Laagdrempelige materialen om mee te starten:
– Een emmer of speciekuip waar je stap voor stap enkele losse materialen zoals hondenspeeltjes aan toevoegt
– Een handdoek die je inzet als snuffelmat

Let op: heeft jouw paard een blessure aan een voorbeen? Zorg er dan voor dat je hersenwerk op hoogte aanbiedt in plaats van op de grond om teveel druk op het aangedane been te voorkomen.

Afb. Het aanbieden van materiaal op hoogte

Stap 0: Zorg voor een rustige omgeving om te hersenwerken. Geen afleiding met stalgenoten die dicht langs lopen, veel harde geluiden of andere paarden die te dichtbij staan.

Stap 1: Begin met het introduceren van het lege materiaal. Je laat het paard op boeghoogte het materiaal zien en laat het paard hier het materiaal in zijn eigen tempo benaderen en onderzoeken.

Stap 2: Leg of zet het materiaal neer op de grond en laat het paard daar opnieuw het lege materiaal onderzoeken. Wanneer je op hoogte werkt, valt deze stap weg.

Stap 3: Verspreid voer rondom en in of op het materiaal. Leg het voer goed zichtbaar en vindbaar neer, zodat het zo voor het pakken ligt voor jouw paard.

Stap 4: Verstop het voer iets moeilijker, bouw de moeilijkheidsgraad langzaam op. Door langzaam opbouwen, voorkom je frustratie.

Stap 5: Zie je dat jouw paard slordiger gaat zoeken of dat de focus op het spel verslapt? Dan is het tijd om af te ronden. Dit doe je door op een plek op enkele meters van het spel wat voer te strooien, terwijl je ondertussen het spel opruimt. Heb je geen gelegenheid om het voer ergens anders te strooien? Geef dan wat voer uit de hand.

Bovenstaand stappenplan is een richtlijn. Wanneer je zelf aan de slag gaat met hersenwerk is het aan te raden om een les of workshop te volgen bij een gediplomeerd begeleider om hier een goede start mee te maken. Zeker in het geval van medische redenen is dit erg verstandig.

Meer weten over hersenwerk voor paarden?

In de online cursus van Paardenmeisje 2.0 neemt Patricia je in 4 uitgebreide modules mee in de theorie achter hersenwerk. Elke module eindigt met een praktijkopdracht die je voor feedback in kunt sturen. Met de code AIMEE10 krijg je € 10 korting op deze cursus!