De volgende verschijnselen kunnen het gevolg van een kreupelheid zijn en worden niet altijd herkend als zodanig. Belangrijk om ze even kort te noemen dus!

Een kreupel paard herkennen onder het zadel

Het zadel zakt scheef

Er zijn meerdere redenen voor een scheef zakkend zadel, maar uit onderzoek is gebleken dat de belangrijkste reden een kreupelheid is. Vaak gaat het dan om een kreupelheid aan een achterbeen. Doordat een paard met een kreupelheid aan het achterbeen een andere beweging maakt met het bekken, kun je het gevoel krijgen dat je zadel naar 1 kant wordt geduwd. Wanneer je jezelf er dus op betrapt dat je de neiging hebt om je zadel elke keer recht te willen duwen door je gewicht te verplaatsen, kan er een onderliggende kreupelheid spelen. Er kunnen andere oorzaken zijn voor het scheefzakken van een zadel, maar laat je paard nakijken door je dierenarts bij twijfel.

Hoofdknikje

Dit is wellicht het belangrijkste signaal wat je op moet pikken onder het zadel. Wanneer je paard onrustig is met het hoofd en elke keer een knik maakt met het hoofd wanneer hij op bijvoorbeeld zijn rechter voorbeen landt, is dit een duidelijk signaal dat er iets aan de hand is. Je kunt er dan eigenlijk zeker van zijn dat je paard (meer of minder subtiel) kreupel is. Dit is het duidelijkst bij een lange teugel, zonder veel teugeldruk. Je paard kan dan het hoofd vrijuit bewegen. Op een volte worden de signalen meestal duidelijker. Dus als je twijfelt: geef je paard lange teugel en maak een volte. Door het draven op de volte wordt de kreupelheid in de meeste gevallen duidelijker en zal het hoofdknikje het beste te herkennen zijn.

Struikelen

Wanneer je merkt dat je paard regelmatig struikelt (voor of achter), is dit vaak een symptoom van een kreupelheid. Ook wanneer je paard stijver of korter loopt dan wat je gewend bent, wordt dit mogelijk door een kreupelheid veroorzaakt. Je merkt dan mogelijk niets van een onrustige hoofdhouding en het hierboven besproken knikje. Vaak komt dit dan doordat beide voorbenen zeer doen en je vooral een kortere, stijvere gang merkt in plaats van een duidelijk kortere pas aan 1 been.

‘Lui zijn’

Als je paard ineens minder drang naar voren toont en meer aanmoediging nodig lijkt te hebben, is een kreupelheid 1 van de belangrijkste oorzaken. Dit wordt nog wel eens over het hoofd gezien, maar als een paard minder door lijkt te willen lopen, kan dit veroorzaakt worden door pijn in het bewegingsstelsel. Andere signalen die dan op kunnen vallen onder het zadel zijn bijvoorbeeld veelvuldig staart zwiepen, een hoekige oogopslag en samengeperste lippen. Een goed (kreupelheids)onderzoek door de dierenarts is dan noodzakelijk.

Door 1 van de achterbenen zakken

Het is een vaak gehoorde klacht bij een (beginnende) kreupelheid aan de achterbenen: ‘Mijn paard lijkt af en toe wat door 1 van de achterbenen te zakken, met name in de bochten’ Ook dit kan op verschillende dingen wijzen, maar een kreupelheid staat absoluut hoog op het lijstje. Een blessure aan één van de achterbenen of het bekken moet dan uitgesloten worden.

Voor alle gevallen geldt: laat je dierenarts meekijken wanneer je twijfelt. Deze kan je verder adviseren over eventuele vervolgstappen. Hopelijk ben je er vroeg bij en is de kreupelheid dan (nog) niet ernstig. Dan is de kans het grootst dat jij en je paard snel weer op de been zijn!

Wat kan verder opvallen bij een kreupelheid aan het achterbeen?

Zeker aan de achterbenen is het wel eens lastiger een kreupelheid te herkennen. 2 signalen die (afzonderlijk van elkaar of allebei) op kunnen vallen zijn bij een kreupel paard aan een achterbeen: een scheef zakkend zadel, daar hebben we het daarnet over gehad, of een scheefheid in galop. 

Scheefheid in galop

Bij een kreupelheid aan een achterbeen zal een paard vaak proberen het gewicht van dat been af te halen. Als je uitgaat van de linkergalop zet het paard achtereenvolgens 1. rechtsachter 2. de diagonaal linksachter en rechtsvoor en 3. linksvoor neer. Het buitenachterbeen is verantwoordelijk voor het stuwen. Dit is belangrijk om je bewust van te zijn. Meestal (dus niet altijd) is het buitenachterbeen het been waar een probleem speelt wanneer er een probleem is met scheefheid in de galop. Bij het naar binnen plaatsen van de achterhand in de linkergalop, speelt er dus mogelijk een probleem in het rechter achterbeen!

Even alles op een rijtje

We weten nu dat een kreupelheid niet altijd makkelijk te ontdekken is. Hier noem ik nogmaals een aantal belangrijke (subtiele) signalen die kunnen wijzen op een kreupelheid:

• Het zadel zakt scheef
• Hoofdknikje
• Struikelen
• Een ‘huppeltje’ bij het aandraven
• Scheefheid in galop, verkeerd aanspringen of overkruiste galop
• Moeite met opnemen van (1 van de) achterbenen bij de smid
• Minder looplust
• Verhoogde spierspanning in het lendengebied

Onderzoek

Een goed klinisch onderzoek, eventueel aangevuld met röntgen en/of echo, is dan nodig om tot een diagnose te komen. Het is echt heel belangrijk om op alle signalen te blijven letten bij je paard om revalidatieperiodes zo kort mogelijk te houden (of te voorkomen!).

Kreupelheden

In de online mini-cursus leer ik je hoe je je paard zelf kunt ondersteunen tijdens het herstel van een blessure of lichte bewegingsklachten. Het is superfijn als je, naast het opvolgen van de adviezen van je dierenarts, zelf verder kunt bijdragen aan het herstel. Klik op de knop hieronder als je meer wilt weten!